Logo SP nr 3

Logopeda: Joanna Bratborska

Jak uniknąć wad wymowy:

  • rozbudzać zainteresowania dziecka mową (mówić jak najczęściej do dziecka) oraz nauczyć je słuchania różnych odgłosów, dźwięków itp.;
  • podchwytywać każdą próbę kontaktu słownego ze strony dziecka;
  • nazywać często przedmioty i zjawiska z otoczenia;
  • wielokrotnie powtarzać słowa, zwroty i zdania, aby dziecko rozumiało mowę;
  • nie mów do dziecka niepoprawnie: należy unikać zdrobnień, spieszczeń, neologizmów;
  • okazywać dziecku akceptację i zadowolenie z kontaktu słownego;
  • leczyć wady zgryzu, gdyż utrwalają one wady wymowy.

Rodzicu,

jeśli wykryłeś nieprawidłowości w mowie dziecka (mówienie, rozumienie) – skontaktuj się z logopedą. Pamiętaj, że nauka mowy i wymowy nie powinna ograniczać się tylko do zajęć z logopedą. Praca z dzieckiem w formie zabawy, musi być kontynuowana w ciągu całego dnia.




TYDZIEŃ ŚWIADOMOŚCI DYSLEKSJI
3 – 9 PAŹDZIERNIKA

Według ustaleń Europejskiego Towarzystwa Dysleksji cały październik jest "Miesiącem Świadomości Dysleksji". W Polsce "Tydzień Świadomości Dysleksji" w tym roku będzie obchodzony w dniach od 3 do 9 października.

W Polsce najbardziej uznanym autorytetem w dziedzinie dysleksji jest prof. zw. dr hab. Marta Bogdanowicz – wieloletnia wiceprzewodnicząca European Dyslexia Assosiation i założycielka Polskiego Towarzystwa Dysleksji. Z jej inicjatywy rozpropagowano obchody Europejskiego Tygodnia Świadomości Dysleksji w Polsce.

Dysleksja jest tematem wielu dyskusji prowadzonych już nie tylko w szkołach czy ośrodkach naukowych, ale także w prasie codziennej i telewizji. Wątek dysleksji pojawia się również w wywiadach ze znanymi ludźmi, którzy przyznają się do problemów z dysleksją i opowiadają, w jaki sposób radzili sobie z nią w dzieciństwie i jak radzą sobie obecnie, w życiu zawodowym. Co ciekawe, zdarza się, że problem dysleksji sygnalizowany jest także u bohaterów filmów fabularnych. To dowodzi, że twórcy tych filmów próbują wydobyć problem dysleksji na powierzchnię społecznego zainteresowania.

Kiedy możemy mówić o specyficznych trudnościach w nauce? Wtedy, gdy niepowodzenia szkolne dotyczą tylko niektórych zakresów uczenia się i występują przy co najmniej przeciętnej inteligencji, a niejednokrotnie wysokiej sprawności intelektualnej, sprawnych narządach ruchu oraz zmysłach wzroku i słuchu, właściwej opiece wychowawczej i dydaktycznej.

W przypadku trudności, które mają charakter wybiórczy i przejawiają się niepowodzeniami w nauce czytania i pisania, mówimy o dysleksji rozwojowej. W przypadku specyficznych trudności w uczeniu się matematyki (głównie arytmetyki) można używać terminu dyskalkulia.

Specyficzne trudności w uczeniu się nie sprowadzają się do trudności z opanowaniem szkolnego materiału nauczania. Można je obserwować w uczeniu się różnych umiejętności, które są nam potrzebne w życiu codziennym. Tak więc w czasie całego życia możemy zauważyć kolejno pojawiające się problemy, na przykład: z czytaniem nut, z uczeniem się układów tanecznych lub sekwencji ruchowych podczas zajęć sportowych, rzucania piłką do celu, z utrzymaniem równowagi podczas jazdy na wrotkach, deskorolce, z opanowaniem znaków drogowych, kierunków przestrzennych oraz prowadzeniem samochodu.

Przyczyną specyficznych trudności w uczeniu się jest nieharmonijny rozwój psychoruchowy, przejawiający się opóźnieniem rozwoju określonych funkcji: wzrokowo – przestrzennych, słuchowo – językowych, motorycznych. Występowanie zaburzeń tych prostych funkcji zakłóca uczenie się czynności, z którymi funkcje te są związane. Tak więc dziecko, mające trudności w orientacji w lewej i prawej stronie ciała oraz w orientacji w przestrzeni, może mieć problemy z rysowaniem. W wieku przedszkolnym będzie tworzyło rysunki do góry nogami. Jako sześciolatek będzie myliło prawą i lewą rękę. Problem ten będzie się pojawiał przez wiele lat, może nawet do końca życia, utrudniając na przykład zdobycie prawa jazdy. Spowoduje trudności w uczeniu się pisania (pisanie od strony prawej do lewej, mylenie liter p – b – d – g) oraz trudności w uczeniu się matematyki, choćby z powodu zwierciadlanego zapisu cyfr, a nawet całych słupków podczas obliczeń arytmetycznych. Dziecko to może mieć również kłopoty z czytaniem mapy, a więc i z geografią. Jako osoba dorosła będzie miało problemy z dotarciem samochodem w określone miejsce, z wędrowaniem z mapą po górach. Na lekcjach wychowania fizycznego nie będzie nadążać za innymi z powodu trudności w naśladowaniu ruchów.

Specyficzne trudności w uczeniu się, choć najbardziej dają o sobie znać w szkole, tak naprawdę są problemami całego życia.

Wiedza na temat przyczyn i mechanizmów specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu umożliwia dostrzeżenie ich objawów i dzięki temu wcześniejsze zdiagnozowanie. Pomaga też zrozumieć wiele niewytłumaczalnych "paradoksalnych objawów", które towarzyszą trudnościom w czytaniu i pisaniu, gdyż dysleksja to "mistrzyni paradoksów". Oto niektóre z nich:

  • Dziecko jest inteligentne, a nie może nauczyć się tak prostej rzeczy, jak czytanie i pisanie.
  • Dziecko "niby widzi, a nie widzi" (nie ma wady wzroku, lecz przepisując ze wzoru, popełnia dużo błędów; np. pisząc i czytając, myli b i p, t i ł; opuszcza litery; czyta a nawet pisze krótkie słowa od tyłu.
  • Dziecko „niby słyszy, a nie słyszy” (nie ma wady słuchu, ale z bardzo dużymi trudnościami pisze ze słuchu, podczas dyktanda opuszcza litery, wyrazy, myli litery, głównie te, które odpowiadają głoskom o podobnym brzmieniu, na przykład głoski dźwięczne i bezdźwięczne).
  • Dziecko uczy się dużo więcej niż rówieśnicy, a jest posądzane o lenistwo.
  • Dziecko dużo czyta, pisze dodatkowe dyktanda, ale nie potrafi zapamiętać pisowni bardzo często powtarzających się wyrazów.
  • Dziecko zna zasady ortografii, lecz robi błędy ortograficzne.
  • Dziecko wie, jak należy wykonać zadanie matematyczne, lecz nie potrafi obliczyć w pamięci prostych działań arytmetycznych, nie umie też nauczyć się tabliczki mnożenia.

Rodzicu! Jeśli zaobserwowałeś u swojego dziecka, któreś z opisanych objawów porozmawiaj o tym z wychowawcą, nauczycielem języka polskiego, logopedą lub osobą prowadzącą zajęcia korekcyjno – kompensacyjne, albo zgłoś się do Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej. Należy bowiem pamiętać o jak najwcześniejszej potrzebie pomocy, aby zapobiec wszelkim możliwym trudnościom z jakimi może borykać się Państwa dziecko przez wszystkie lata nauki.

Polecam także odwiedzenie ważnych stron internetowych, gdzie można uzyskać więcej informacji na temat dysleksji a także zapoznać się z ciekawymi materiałami i wskazówkami do pracy z dziećmi.

Informacje zaprezentowane w tym artykule pochodzą z książki: Marta Bogdanowicz, Anna Adryjanek, Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów oraz materiałów dostępnych dla uczestników kursu Warsztat skutecznego nauczyciela – wsparcie dla uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się z klas IV – VI.

Joanna Bratborska




22 października Światowy Dzień Osób Jąkających się

Prawa człowieka zaczynają się od praw dziecka!

Według definicji WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), jąkanie to:

"zaburzenie rytmu i płynności mówienia, które powoduje niezdolność wyartykułowania zamierzonej wypowiedzi wskutek mimowolnego, powtarzającego się przedłużania lub przerywania brzmienia wymawialnych dźwięków. Dla większości jąkających się wada ta jest źródłem stałych przykrych przeżyć. W związku z tym jąkanie stanowi również sumę zjawisk emocjonalnych towarzyszących zaburzeniom płynności."

Jąkanie jest uznawane za niepełnosprawność. To zaburzenie mowy jest przeszkodą w nawiązywaniu kontaktów społecznych, a tym samym obniża jakość życia. Zgodnie z Konwencją Praw Dziecka:

"dziecko psychicznie i fizycznie niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo dziecka w życiu społeczeństwa (art. 23 pkt 1)."

Dzieci jąkające się mają prawo do nauki na każdym poziomie nauczania!

Dzieci jąkające się mają prawo do leczenia swojej wady wymowy na podstawie Ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Mogą korzystać z bezpłatnej opieki w placówkach zarówno służby zdrowia, jak i podległych Ministerstwu Edukacji i Nauki, czyli poradniach psychologiczno – pedagogicznych.

Ponadto ich opiekunowie mogą się starać o zasiłki pielęgnacyjne dające większą możliwość finansowania rehabilitacji swoich podopiecznych (na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 1 i ust. 4 Ustawy z dnia 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych i pielęgnacyjnych – DzU z 1995 r. nr 4, poz. 17 z późniejszymi zmianami).

Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku z niepłynnością mowy?

  • Każde dziecko rozwija się w indywidualnym rytmie (dotyczy to również jego mowy).
  • Nie zmuszajcie dziecka do mówienia, ale zachęcajcie je, aby z Wami rozmawiało. Zamiast instruować, co ma mówić, pozwólcie mu zdecydować, co chce powiedzieć.
  • Słuchajcie swojego dziecka tak, aby czuło, że jest przez Was słuchane, że to co mówi, jest dla Was ważne i interesujące. Zachęci je to do mówienia, do rozmowy z Wami o wszystkich swoich problemach.
  • Nie stosujcie kar wobec swojego dziecka za to, że się jąka! Nie zwracajcie uwagi na to, że mówi niepłynnie! Nie strofujcie go!
  • Zadbajcie o to, aby Wasze dziecko czuło się bezpieczne i kochane. Akceptujcie je takim, jakie jest.
  • Pamiętajcie, że dziecko naśladuje Wasz sposób mówienia, dlatego starajcie się mówić do niego powoli i wyraźnie.
  • Nie przesadzajcie z nadmiernym ochranianiem dziecka. Dajcie mu szansę samodzielnego działania, umożliwiajcie mu samodzielne doświadczanie i rozwiązywanie problemów.
  • Starajcie się wspólnie z innymi członkami rodziny dziecka oraz jego nauczycielami ujednolicać swoje postępowanie w stosunku do niego. Bądźcie konsekwentni w swoich działaniach. Dzięki takiej postawie dziecko poczuje się bezpieczne i akceptowane przez najbliższe otoczenie.
  • Pamiętajcie o zachowaniu stałego rytmu dnia dziecka. Wyeliminujcie, w miarę możliwości, pośpiech i nieoczekiwane zmiany planów. Zapewni to poczucie bezpieczeństwa Waszemu dziecku oraz usunie dodatkowe stresy wywołane nową, zaskakującą dla niego sytuacją.
  • Zapewnijcie dziecku odpowiednią ilość snu i wypoczynku (relaksu). Ułatwi mu to wyciszenie swoich emocji i wpłynie bardzo korzystnie na prawidłowy rozwój jego mowy (płynność mówienia).
  • Umożliwiajcie dziecku spędzanie jak największej ilości czasu na świeżym powietrzu oraz uprawianie ulubionych sportów. Dzięki aktywnemu wypoczynkowi dziecko rozładuje wewnętrzne napięcia.

Logopeda
Joanna Bratborska